mevlana

Öğreti olarak bu kapılar birer birer geçilerek Hakikate ulaşılır.

Öğrencilerinden biri Mevlana'ya sormuş. 
- Efendim, bu 4 kapı mes'elesini ben pek anlayamıyorum. Bana 
anlayabileceğim bir lisanla anlatır mısınız ?

"Şimdi bak, karşı medresede dersini çalışan dört kişi var. Hepsi 
rahlelerine eğilmiş. Sen git bunların hepsinin ensesine bir şamar at, sonra
gel sana anlatayım" 

Adam gitmiş birincinin ensesine bir tokat asketmiş. Tokadı yiyen 
derhal ayağa kalkıp arkasını dönmüş ve daha kuvvetli bir tokatla Mevlâna'nın öğrencisini yere yıkmış.
Öğrenci dayağı yemiş, geri dönecek ama hocasına itaat var.
Yaradana güvenip ikinciye de bir tokat asketmiş. 
O da derhal ayağa kalkıp elini kaldırmış. Tam tokadı vuracakken vazgeçip yerine oturmuş. 
Öğrenci devam etmiş üçüncüye de bir tokat atmış. Üçüncü şöyle bir 
kafasını çevirip baktıktan sonra çalışmasına devam etmiş. 
Dördüncü, tokadı yemesine rağmen hiç oralı bile olmadan çalışmasına 
devam etmiş.Öğrenci Mevlâna'ya dönmüş, olanları anlatmış. 

Mevlâna ; 
"İşte sana istediğin örnekler; 
Birinci; şeriat kapısını geçememiş biri idi Şeriatta kısasa kısas 
olduğu için tokadı yeyince kalktı Aynısını sana iâde etti. 
İkinci; tarîkat kapısındadır. Tokadı yeyince o da kalktı tam tokadı 
iade edecekti ki, tarikat öğretisinde verdiği söz aklına geldi "Sana 
kötülük yapana bile iyilik yap" Onun için döndü, yerine oturdu. 
Üçüncü; mârifet kapısına kadar gelmiştir. İyinin ve kötünün tek 
Yaradan'dan geldiğini bilir, inanır. Yaradan bu kötülüğe hangi iblisi 
âlet etti diye merakından söyle bir dönüp baktı. 
Dördüncü; hakikat kapısını da geçmiştir.İyinin ve kötünün tek sahibi 
olduğunu bilir. Onun için dönüp bakmadı bile.