rücu

Tam bir sanattır. Sünbülzâde Vehbi tarafından yazılmış olanı tercihimdir. Buyrun..

Bezm-i hamam edelim
Sürtüştürem sana ben
Kese ile sabunu
Rahat etsin cism-i can
---------------------------
Lal-ı şarap içirem
Islatarak geçirem
Parmağına yüzüğü
Hatem-i zer dirahşân
----------------------------
Eğil de bir sokayım
İki tutam az mıdır
Lale ile sümbülü
Saçına ey nevcivan
-----------------------------
Diz çökerek önüne
Ilık ılık akıtam
Bir gümüş ibrik ile
Destine ab-ı revan
---------------------------
Sen salınıp giderken
Ben ardından sokayım
Eteğini beline
Olmasın çamur aman
-------------------------------
Kulaklarından tutam
Dibine kadar sokam
Sahtiyandan çizmeyi
Olasın yola revan
----------------------------
Öyle bir sokayım ki
Dışarda hiç kalmasın
Düşmanının bağrına
Hançerimi na-gehan
----------------------------
Herkese vermektesin
Bir de bana versene
Avuç avuç altını
Olsun kulun şadüman
--------------------------------
Sen elinle tutmadan
Ben ağzına vereyim
Yeter ki sen kulundan
Lokum iste her zaman
---------------------------------
Sen her sabah gelesin
Ben VEHBİ’ye veresin
Esselamünaleyküm
Ve aleykümselam (4)

Sözlük:
1- Bezm : Topluluk, toplantı.
2- Cism-i can : Cisim olan can.
3- Lal-ı şarap : Kırmızı şarap
4- Hatem-i zer : Cömertçe sunulan altın
5- Dirahşân : Parlak, parıldayan
6- Nevcivan : Yeni civan, genç.
7- Dest : El
8- Ab-ı revan : Akar su.
9- Sahtiyan : Cilalanmış deri.
10- Revan : Giden, akıcı.
11- Na-gehan : Birden bire, aniden
12- Şadüman : Bahtiyar, sevinçli. (5).

bunun bir hikayesi vardı yanlış hatırlamıyorsam. sultanın biri ile şair arasında geçmiştir. başta öfkeleneceği ama sonunda yüzünün güleceği bir şiir yazılmasını istiyor galiba ya da onun gibi bir şey. ama tam ayrıntısını hatırlamadığımdan yanlış bilgi olmasın. herhalde sugge hocam onu da yazar (gülücük)

Evet söylenilen havada kalmasın, ayrıntılı olarak yazalım.. Alıntı tabi. Şimdi kim uğraşacak yazmakla..

Rücu Sanatı ile yazdığı bir şiiriyle tanınan Sünbülzade Vehbi’yi rivayete göre dönemin padişahı huzuruna çağırır ve der ki “Bana öyle bir şiir yazacaksın ki şiirin ilk iki satırı seni cellatın eline verecek, son iki satırı ise cellatın elinden azat edecek. Bunu başarırsan mükafatlandırılacaksın, başaramazsan öleceksin”
Sünbülzâde Vehbi, padişahın huzurundan ayrılır. Rücu sanatının en üst zirveye oturduğu bir şiir yazar. Şiirini bitiren Vehbi Efendi varır padişahın huzuruna çıkar. Padişah kütüğü meydana koydurur. Cellatın eline keskin bir satır verdirir. Vehbi Efendi’yi celladın yanına yollar. Vehbi Efendi’ye: Oku bakalım şiirini, der. Vehbi Efendi kendinden emin bir şekilde başlar şiirinin birinci dörtlüğünü okumaya: Bezm-i hamam edelim / Sürtüştürem sana ben, deyince Padişah: Bak bu münasebetsize diye kızarak celladına: Vur bunun kellesini, der. Cellat Vehbi Efendi’nin boynunu kütüğe yatırır. Tam keskin satırı vurma anında Vehbi Efendi şiirini: Kese ile sabunu / Rahat etsin cism-i can, diye tamamlar. Padişah: Azat et, diye ünler. Şiirin diğer kıtalarında da bu olay devam eder. En sonunda Vehbi Efendi yüzünün akıyla bu imtihandan çıkıp ödüller alır.
Bu şiir okunurken halkı düşünmekten daha çok gülmeye sevk eder. Bu yüzden de halk arasında çok yaygındır. Divan edebiyatından uzak, halk edebiyatına yakın olan halk bu şiir sayesinde Sünbülzâde Vehbi ile tanışır. Tıpkı Nasrettin Hoca ile tanışması gibi. Halk Sünbülzâde Vehbi’yi kendi içinden biri sayar. Onu Rücu Sanatı’nın dile geldiği şiir ile yaşatır.
Bu şiir kitaplarda yer almaz. Ancak birileri internet sitelerine yalan yanlış olarak geçmişler.

Sait Küçük, Araştırmacı Yazar ve Halk Ozanı.

(bkz: Sümbülzade Vehbi Efendi )

(bkz: Her şey aslına rücû eder)