gönül dili

GÖNÜL DİLİ NEDİR?

Bir gönül insanı olan Mevlânâ, “Mesnevi”de gönül dilini şöyle tanımlar:

“Söz deri gibidir, mana da onun içindeki

Söz beden misali ve manası da bu tatlı candır.”

Mevlânâ, bu beyitinde anlamın kelimenin ruhu olduğunu belirtir. İnsandaki ruhun çıkması gibi kelimenin de manasının kaybolması onun ölümü olacaktır. Dolayısıyla önemli olan konuşma dilindeki kelime değil, gönül dilindeki manasıdır.

“Sözden suret doğar, tekrar ölür.

Dalga denize gider gelir.”

Suret, tasavvuf felsefesinde varlığın görünen yanı, beş duyu ile algılanan yönü demektir. Mevlânâ, bu beyitinde sözden doğan suretin yani konuşma dilinin fanî olduğunu belirtir. Bakî olansa gönül dilidir.

“Bilhassa gönül dili olursa,
Gönüldaşlık dildaşlıktan iyidir.”

“O söz ima ve yazıyla değildir
Ama gönül diline tercüman olur.”

Aynı dili konuşmaktan daha önemlisi aynı hissiyata yani aynı gönül diline sahip olmanın daha önemli olduğu belirtilmiştir. Gönül dili ile konuşma ima ve yazıyla değil algıların dışında bir yolla olmaktadır.

“Harfi sesi ve sözü ortadan kaldır ki,
Onlar ayrı olarak mana sana erişsin.”

Harf, ses ve söz, gönül dilimizde var olan manaları karşımızdaki insanlara aktarmada kullandığımız araçlardır. Eğer gönül dilini okuyabilecek yetenekte olabilseydik harfe, sese ve söze ihtiyacımız kalmaz doğrudan manaya erişebilirdik.

“İbret sahipleri ondan sırlar duymakta
Gafiller ise sadece sesler işitmektedir.”

“Sırların arslanı ve beyi olana
Gönüllerdeki şey akseder.”

Sırlara vakıf olan kişilerin, yani tasavvufta yüksek mertebede olan Allah dostlarının kalp gözleri açık olur ve onlar konuşma dilinden ziyade gönül dilini duyarlar.

“Kâmilin önünde kalbindekine dikkat et.
Gafil olma, gönüle nazar eder.”

“Gerçi o eşeğin suçunu söylemezse de bilir.
Yüzüne bakar onu büyüler.”

Mevlânâ, âlim kimselerin önünde insanın gönlünden geçenlere dikkat etmesi gerektiğini öğütlüyor. Çünkü, o kimseler insanların gönüllerinden geçenleri okuyabilirler.

“Sözsüz övgünün olduğu o makamı,

Ey Rabbim sen bu cana göster.”

Yukarıdaki birkaç örnek beyitte de görüldüğü gibi, kişiler arası iletişimin gerçek zemini gönül dilidir. Mevlânâ, bu seçkin beyitlerinde iletişimin bizcesini, Türk milletine özgü, Şark kültürüne ait tarzını özetlemiştir.

Mevlânâ, bir başka özlü sözünde;

“Ya olduğun gibi görün,
Ya göründüğün gibi ol!”

diyerek iletişimin gerçek sırrının doğallık olduğunu da izhar etmiştir. İdeal insanın; herkesin elinden, belinden, dilinden emin olduğu, güvenilir kimse olduğunu da ifade etmiştir. O hâlde, insanlarla kurduğumuz ilişkilerde içimizle dışımızın bir olması gerekir. Yüzümüz maskesiz, sözümüz lekesiz olmalı! Olduğumuz gibi görünmemek başımıza büyük işler de açabilir. Çünkü; gerçekler, er geç bir gün mutlaka ortaya çıkar. İçi dışı bir olmak, bir meziyet değil; bir mecburiyet tir.

Sonuç olarak gerek Mevlânâ Hazretleri'nin hayatına gerekse Mesnevi'deki sözlere bakıldığında, Gönüller Sultanı olarak adlandırılan Mevlânâ'nın, “konuşma dili”yerine “lisan-ı hâli” ve kalbin dili olan “gönül dili”ni tercih ettiği görülür. Nitekim sema ayinlerinde onca süre hiçbir Dünya kelamının edilmemesin e rağmen gönülleri coşturması da bunun en önemli delillerindendir. Mevlânâ'ya zamanın gerisinden zaman ötesine taşıyan ve milyonlarca insanın gönlüne yerleştiren sırrı, belki de bu kelamsız “gönül dili”nde aramak gerekebilir.
--- (gbkz: spoiler) ---

Bildiğim bir konuydu fakat yazmaya üşendim. (gbkz:Zaman kıtlığı)
Alıntıdır

--- (gbkz: spoiler) ---